Extreme neerslag komt tegenwoordig 2 keer vaker voor dan vroeger
Zware buien zoals op 28 juli hebben herhalingstijd van eens in de 5 tot 15 jaar
Op 28 juli vielen er grote hoeveelheden met neerslag op veel plaatsen. Op de Veluwe viel afgerond 132 mm. Uit onderzoek van het KNMI blijkt dat de herhalingstijd per KNMI neerslag station (er zijn er 325 in Nederland verspreid) nu zo’n 2000 tot 5000 jaar is. De buien zijn zo klein dat we de stations als redelijk onafhankelijk kunnen nemen, dus de kans dat een dergelijke dagsom neerslag ergens in Nederland waargenomen wordt is bij benadering 325 keer kleiner, eens in de 6 tot 15 jaar. De laatste keer hiervoor was 4 jaar geleden op 27 augustus. Lievelde had toen 138 mm in de regenmeter.
Het KNMI heeft op vier verschillende manieren uitgerekend hoe veel vaker intense buien, zoals die op 28 juli 2014 waargenomen zijn, nu voorkomen ten opzichte van het midden van de twintigste eeuw. Het aantal dagen met 50 mm per dag of meer per zomer of per jaar is nu twee keer zo groot als rond 1950 volgens een eenvoudige trendanalyse. Ze verwacht dat de sterke toename in het voorkomen van extreme buien verder wordt voortgezet naarmate Nederland verder opwarmt. Dit is verwerkt in de KNMI’14 scenario’s, die onlangs zijn gepubliceerd. Het volledige artikel staat op de site van het KNMI.
2014 op weg naar warmste jaar ooit
Recordjaar 2007 gepasseerd!
Na precies 9 maanden is het gelukt: het warmste jaar sinds het begin van de metingen in 1901 is verslagen, 2014 staat aan kop. Op het KNMI in De Bilt ligt de gemiddelde temperatuur van 2014 t/m 30 september op 12,7 graden tegen 11,2 graden normaal (klimatologisch gemiddelde 1981 t/m 2010). Na de op 1 na warmste winter en lente (alleen in 2007 waren deze seizoenen warmer) is dat jaar door de warme zomer en warme september van 2014 ingehaald.
Als de laatste 3 maanden van dit jaar een normale temperatuur hebben dan heeft Nederland een nieuw record voor 2014, want de herfst van 2007 was als geheel aan de koele kant. Naast de recordwarmte, is het jaar tot nu toe ook zeer zonnig, maar wel wat aan de natte kant door de natte zomer. Voorlopig blijft het nazomer tot zondag, vanaf dan een omslag naar herfstachtig weer.
Zomer in koele fase, geen record
Kil zomerweer met veel buien
Het KNMI in De Bilt noteerde dinsdag met 15,9 graden de op twee na laagste maximumtemperatuur voor de 19de augustus sinds 1901. Voor het laatst was het op 19 augustus kouder in 1924 (toen 14,5 graden) en het datumrecord staat op 14,2 graden en werd gemeten in 1920. De zomer is daarmee in een koele fase aanbeland. De koele lucht komt vanaf hoge breedten en stroomt met een noordwestelijke stroming uit over West-Europa. We moeten terug naar 19 juni voor een vergelijkbare maximumtemperatuur van 16 graden (toen 16,1) en zelfs naar 29 mei voor een nog koelere dag. Toen werd met een troosteloze 11,8 graden op Hemelvaartsdag een nieuw datumrecord gevestigd.
Wateroverlast door ongekend zware buien
KNMI-weerstation Deelen kreeg 130 millimeter in een paar uur.
Een tweetal zware onweersbuien heeft maandagmiddag grote delen van Arnhem onder water gezet. De eerste bui viel kort na 13.00 uur, de tweede bui rond 14.00 uur was iets minder hevig maar duurde langer. In korte tijd viel in een groot deel van de stad meer dan 50 millimeter neerslag (5 emmers per vierkante meter). Het leverde in het glooiende Arnhem bijna traditionele' wateroverlast op, maar dit keer wel in de overtreffende trap. Op het KNMI-weerstation in Deelen bij Arnhem was tot 15.30 uur al 130,3 mm neerslag gevallen. In de stad werd in Presikhaaf 49 mm gemeten en in Plattenburg 71 mm.
Uitzonderlijk zachte april is vijfde zeer warme maand op rij
Het uitzonderlijk zachte weer dat in december inzette, hield ook in april aan. Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 12,1 graden tegen 9,2 graden normaal, staat april 2014l op de vierde plaats in de rij van zachtste aprilmaanden sinds 1901. De top 3 wordt opvallend genoeg gevormd door recente jaren: april 2011 en 2007 staan gedeeld eerste met 13,1 graden en op de derde plaats staat april 2009 met 12,2 graden. Sinds december zijn al vijf maanden op rij in de top tien geëindigd van warmste maanden sinds 1901. De maand begon dit jaar zeer zacht en de eerste decade was met een gemiddelde temperatuur van 12,7 graden nog nooit zo warm geweest. Halverwege de maand was het tijdelijk wat minder warm en kwam het ook tot lichte vorst in de nacht. De landelijk laagste temperatuur van de maand, -2,9 graden, werd op 16 april gemeten in Twenthe en Deelen. In de tweede helft van de maand werd de stroming oost en liep de temperatuur weer op. Op 25 april werd in het zuidoosten van het land de eerste zomerse dag van het seizoen genoteerd. Ell was die dag met 25,3 graden het warmste KNMI-station. In De Bilt werden deze maand acht warme dagen geregistreerd, tegen drie normaal.
Eerste Paasdag was bijzonder warm
Pasen ruim 15 graden warmer dan vorig jaar
Met een maximumtemperatuur van 20,7 graden was Eerste Paasdag op het KNMI in De Bilt sinds 1901 maar vier keer warmer dan dit jaar. Het contrast met vorig jaar was groot, toen werd het op Eerste Paasdag (31 maart) niet warmer dan 4,3 graden en was het daarmee de op één na koudste Eerste Paasdag in ruim honderd jaar. De warmste Pasen beleefde ons land in 2011 toen het op Eerste Paasdag (24 april) 26,0 graden werd en op Tweede Paasdag 23,8 graden.
Zonrecord in zeer zachte en droge maart
Met gemiddeld over het land 208 uur zon was maart zeer zonnig. Het langjarige maartgemiddelde bedraagt 125 uur. De eerste decade scheen de zon bijna het dubbele aantal uren van normaal. Het zonnigst was het deze maand in de zuidelijke helft van het land en in het noordwesten met in het Zeeuwse Westdorpe 224 zonuren. Vooral in het midden en noordoosten was het wat minder zonnig en het ‘minst’ zonnig was het in Rotterdam, daar scheen de zon 200 uur. In De Bilt scheen de zon 203 uur (122). Daarmee is maart 2014 daar de zonnigste maartmaand sinds het begin van de metingen in 1901.
Gemiddeld was maart zeer zacht met 8,4 °C, normaal is 6,2°C. Alleen in 1991 en 1990 was het nog zachter. Gedurende de eerste decade was het ook vaak zonnig en helder. De landelijk laagste temperatuur werd op 25 maart in Heino gemeten; -3,6 °C. De landelijke hoogste temperatuur van deze maand werd op 20 maart gemeten, in Eindhoven en Arcen werd het 23,1°C.
Maart was gemiddeld droog. Landelijk gemiddeld viel er 26 mm, normaal valt er in maart 68 mm. Op 21 maart kwam een einde aan het stabiele en droge weer. De passage van een storing leverde een groot deel van de maandsom op. Hoogeveen was het natste KNMI-station met 46 mm, in Maastricht viel maar 9 mm.
Maart tot nu toe bijzonder warm en zonnig
Eerste officïele warme dag bij aanvang lente
De eerste 20 dagen van maart waren maar 2 keer warmer en zonniger en slechts 5 keer droger dan dit jaar. Over de periode 1 t/m 20 maart bedroeg de gemiddelde temperatuur op het KNMI in De Bilt 8,4 graden. Alleen in 1991 (9,8 graden) en 1990 (8,6 graden) was het in hetzelfde tijdvak gemiddeld nog warmer. Deze twee maartmaanden voeren dan ook de ranglijst van warmste maartmaanden sinds 1901 aan met een maandgemiddelde van 8,8 en 8,5 graden. De maartmaand van dit jaar komt naar verwachting bij de warmste 10 in ruim 100 jaar. Donderdag (20 maart) noteerde het KNMI een nieuw datumrecord voor de maximumtemperatuur, het werd er 21,2 graden. Het was de eerste officïele warme dag van dit jaar met 20 graden of meer.
Bijzonder warme lentedag
Lokaal meer dan 20 graden
Zondag 9 maart gaat de klimaatboeken in als een memorabele lentedag. Nog niet eerder was het in de eerste tien dagen van maart zo warm als vandaag. Het KNMI in De Bilt noteerde een maximumtemperatuur van 19,5 graden. Het oude decaderecord was 18,4 graden op 9 maart 1977. In het zuiden en zuidoosten van het land werd op veel plaatsen de eerste officiële warme dag van dit jaar genoteerd. Het vliegveld Beek bij Maastricht was het warmste KNMI-station met 22,0 graden, een ruime verbetering van het oude decaderecord. Op 6 maart 1989 was het daar al eens 20,0 graden. Ook zaterdag werd al een datumrecord gevestigd, op 8 maart werd het in 16,0 graden in De Bilt.
Winter was zonnig, droog en extreem zacht
Voor het eerst sinds het begin van de metingen een koudegetal van 0 punten, Zeeland vorstvrij!
De lente is inmiddels begonnen voor de meteorologen, dus is het tijd om terug te kijken naar de meteorologische winter.
De winter was dit jaar bij het KNMI in De Bilt de op een na warmste sinds 1706. In het oosten van het land was het over de afgelopen 3 wintermaanden gemiddeld 5,6 graden. Normaal is dit 3,1 graden. Alleen de winters van 1990 en 2007 waren nog warmer. In 1990 werd het 6,2 graden over de hele winter. Een heel seizoen dat maar liefst bijna 3 graden warmer verloopt dan normaal is zeer uitzonderlijk. Naast deze winter en de winter van 2007 verliep ook de herfst van 2006 ruim 3 graden te warm. Opvallend is dat de winter van 1996 het laatste seizoen was dat meer dan 3 graden te koud verliep. Dat lijkt tegenwoordig bijna onmogelijk geworden in het opwarmende klimaat.